Vertaald door Deepl
Lees het originele artikel
De gebroeders Dardenne zijn terug in de bioscoop met hun twaalfde speelfilm: Tori en Lokita, waarin de politiek hamert op de lichamen in ballingschap.
In hun laatste film, die Young Ahmed opvolgt en volgt op een unaniem geprezen filmografie: twee Palmes d’Or in Cannes, eerst in 1999 met Rosetta, en vervolgens in 2005 voor The Child. Dit jaar keerden de twee Belgische broers uit Cannes terug met de Special Festival Prize (75de ), een prijs die om de vijf jaar door de jury wordt toegekend, naast de Juryprijs.
Een verbond sluiten in ballingschap.
Lokita neemt het hele frame in beslag. De stem van een ambtenaar van de vreemdelingenopvang dringt geleidelijk het beeld binnen. De vragen krassen in haar gezicht met onbeschaamdheid, impregneren het. Tot het punt van een angstaanval. In vijf minuten dompelen de broers Dardenne ons onder in de diepten die kenmerkend zijn voor hun cinematografische stijl: shots die trillen, als uit bescheidenheid, vastgehouden aan de schouders, de aandacht voor het gezicht – de Levinasiaanse oproep om te zijn wat ze expliciet beweren te zijn -, cinematografische choreografie en altijd ruimtelijke nauwkeurigheid, de kunst van de juiste afstand.
Tori en Lokita, gespeeld door Pablo Schils en Joely Mbundu, zijn twee jonge vluchtelingen wier vriendschap de indruk wekt van een echte broederschap. Ze ontmoetten elkaar op een boot tijdens hun oversteek van de Middellandse Zee. Ze delen dezelfde kamer in een Luiks asielcentrum. Tori krijgt papieren, wordt erkend als zijnde in gevaar, door haar gemeenschap beschouwd als een kind-tovenaar, terwijl Lokita daar geen recht op heeft. De twee Mena proberen tevergeefs een familieband aan te tonen bij de immigratiedienst, om Lokita uit het migratievagevuur te halen . Deze poging, meer dan een strategie, gaat over de noodzaak samen te zijn, één te blijven met elkaar, in een bondgenootschap dat zijn functionaliteit overstijgt. Lokita, in ruil voor de belofte van een stukje papier, zal zich bezighouden met drugshandel.
De tegenslagen van de deugd en de voorspoed van de ondeugd.
Een sadistische choreografie, waarbij de jonge Lokita, een hedendaagse Justine, van de ene naar de andere moeilijkheid wordt geslingerd, in een grijs universum, waar gemeenheid de laatste sociale brandstof lijkt te zijn. Een tegenslag die de filmmakers zorgvuldig situeren binnen een keten van beperkingen, terwijl ze deze nuanceren met slagen van vriendelijkheid, in het beeld van de afperser die uiteindelijk 30€ op de 50€ laat staan, of de voorman die zijn slaven foccacia’s en pizza’s aanbiedt.
Afbeelding politiek.
In de continuïteit van de esthetiek die zij in de zevende kunst hebben gebracht, is de regie van Tori en Lokita opzettelijk ruw, om hun werk politiek te onderscheiden van elke vorm van mediasensatie: “Het filmen van een mens die niet gereduceerd kan worden tot een levende drager van een lijden, het filmen van dit wezen is een daad van cinematografisch verzet geworden [tegen] de slachtoffer-esthetiek”, theoretiseert Luc Dardenne in “Au dos des images”.
De films van de gebroeders Dardenne gaan verder dan het inzetten van een bijna causaal mechanisme tussen een oorspronkelijke omgeving en een afgeleide omgeving, ze leggen singuliere wezens bloot, verloren tussen beide. Dit verlies is niet alleen gelegen in sociologische en psychologische problemen, maar opent ook een existentialistische dimensie van de film: een film van de broers bekijken is een onderdompeling in de wereld van de protagonisten.
Visuele prestaties
Hun film ontwikkelt een diagnose van onze hedendaagse maatschappij, een ontologie van het heden. Volgens de legende – hoewel Jean-Pierre Dardenne het in de Guardian ontkende – heeft de Belgische regering als reactie op de omzwervingen van Rosetta de “Overeenkomst Eerste Baan” (FJA) ingevoerd, ook bekend als het Rosetta-plan, dat werkgevers met ten minste 50 werknemers verplicht om 3% jongeren in dienst te nemen.
« Tori en Lokita » , of de alliantie voorbij het bloed, doet ons via het lichaam een werkelijkheid begrijpen die door getallen verloren dreigt te gaan, we hopen naïef dat deze cinematografische ervaring leidt tot concrete acties, ver voorbij de neofascistische polemiek.
